Cuộc đua xe điện đang bùng nổ từng ngày, những kẻ tiên phong đã ghi dấu mạnh mẽ, trong khi hai cái tên mới nổi – Nissan Ariya và Toyota bZ4X – chỉ mới khởi động âm thầm. Câu hỏi đặt ra: Liệu người đến chậm có gặm xương?
Lợi thế của nhập cuộc sớm
Cách đây 20 năm, xe chạy điện chỉ là ý tưởng xa vời, nhưng hiện tại, chúng trở thành tâm điểm của ngành công nghiệp ô tô toàn cầu. Từ những thử nghiệm ban đầu của General Motors với EV1, đến sự bùng nổ mang tên Tesla Model S, thị trường xe điện đã chứng kiến những bước tiến vượt bậc từ năm này qua năm khác.
Mỗi mẫu xe mới ra đời không chỉ thể hiện sự đổi mới về kỹ thuật, cách tân về động cơ, mà phải chứng minh được lý do tồn tại trong bối cảnh người tiêu dùng ngày càng ý thức sâu về giá trị sử dụng. Các ông lớn Volkswagen, BMW, Ford đang dồn sức đẩy mạnh phân khúc xe điện là minh chứng cho thấy sự chuyển mình không thể tránh khỏi của ngành công nghiệp. Sự ra đời của các liên minh, hợp tác, sở hữu chéo giữa các nhà sản xuất ô tô cũng là dấu hiệu tốt, cho thấy mức độ khốc liệt của cuộc đua.
Nhìn vào câu chuyện thành công như cổ tích của Tesla, ta thấy rõ lợi thế đáng nể của việc nhập cuộc sớm. Tesla bán 1,3 triệu xe trong năm 2022, là nhà sản xuất ô tô điện lớn nhất thế giới. Trong mảng xe điện, đã có thời người ta ví von Tesla và phần còn lại. Nhưng, thách thức không làm những người đến sau chùn chân.
Nissan Ariya và Toyota bZ4X
Trong cuộc chiến giành vị thế trên thị trường xe điện, Nissan và Toyota hai gã khổng lồ xứ sở mặt trời mọc đã nhường đường khá lâu cho ba người bạn Mỹ, Đức và Trung Quốc. Nissan Leaf ra mắt từ năm 2010 giúp Nissan tích luỹ kinh nghiệm. Đến model thứ hai Ariya, chiếc xe đã hoàn thiện về nhiều mặt. Không chỉ thể hiện qua những con số ấn tượng trên bảng xếp hạng, Ariya chinh phục người tiêu dùng bởi phong cách thiết kế hiện đại cùng trải nghiệm lái xe tiên tiến, đặt nền móng cho một chương mới trong lịch sử phát triển của Nissan.
Johnson (Mỹ): So với Nissan Leaf trước đây, Ariya đã đẹp hơn, mạnh hơn, đi xa hơn. Trên đường thử nghiệm, Ariya vẻ ngoài không hề thể thao chút nào, nhưng dễ dàng phóng lên 100km/h trong vòng 5 giây. Bứt tốc khiếp thật. Nội thất bên trong được tiết chế tối giản, giúp chủ xe trải nghiệm cảm giác lái tối đa.
Toyota, vốn dĩ là hãng xe đặt cược vào công nghệ Hybrid với Corolla Cross, Yaris Cross, Innova Cross… đang đi những bước thong dong vào lĩnh vực xe điện với quân bài đầu tiên bZ4X. Ngay từ tên gọi khó đọc, khó nhớ bZ4X, chúng ta phần nào đoán được Toyota chỉ muốn thử nghiệm. Mẫu xe đẹp lạ với thiết kế không giống xe xăng, không giống Toyota trong tưởng tượng, nhưng đủ phản ánh tâm thế cầu thị của Toyota đối với thị trường tiêu dùng trong kỷ nguyên xe điện.
Justin (Hà Lan): Nếu bỏ qua ngoại hình xấu xí (ý kiến cá nhân) tôi nghĩ bZ4X là chiếc xe chỉ được mỗi cái bền, vì nó của thương hiệu Toyota thần thánh. Chứ tầm tiền này, cứ Tesla Model Y mà chốt. Hoặc Ioniq 5 hay Kia EV6 đều là những mẫu xe đẹp mắt, đắt hàng.
Chiến lược thận trọng của người Nhật
Sự nhập cuộc muộn màng của các hãng xe Nhật được cộng đồng đánh giá là một bất lợi, nhưng trong trường hợp của Nissan và Toyota, chính xác là một chiến lược thận trọng.
Tổng kết số liệu năm 2022, Nissan bán 3,2 triệu xe; Toyota bán 10,5 triệu xe trên toàn cầu, là nhà sản xuất ô tô lớn nhất thế giới 3 năm liên tiếp. Như chúng ta biết, cần ít nhất 30.000 linh kiện lớn nhỏ khác nhau, từ con ốc vít đến sắt thép khung gầm, để lắp ráp một chiếc ô tô hoàn chỉnh. Số lượng đối tác, nhà cung cấp linh kiện cho các hãng xe (Nhật) nhiều vô số kể. Toyota Tsusho một công ty con thuộc tập đoàn Toyota là một ví dụ. Khi các hãng xe Nhật chuyển hướng đột ngột từ xăng qua điện, lời giải không nằm ở pin và sạc; vận tốc và quãng đường; mà kéo theo hiệu ứng đứt gãy hàng ngàn mối liên kết đã dày công đổ bê tông trong vài thập kỷ.
Trong bức tranh to lớn của ngành công nghiệp xe điện, lớn hơn cuộc đua thị phần là cuộc đua công nghệ. Lớn hơn công nghệ là chiến lược xây dựng đối tác, hạ tầng hỗ trợ. Sự kết hợp đồng bộ giữa ba yếu tố thị phần, công nghệ, hạ tầng sẽ quyết định quỹ đạo phát triển của từng dòng xe, từng thương hiệu, từng quốc gia. Tesla đang thắng tuyệt đối về hạ tầng trong 20 năm đầu tiên. Trong cuộc đua này, hay bất kỳ cuộc đua nào: thắng làm vua, thua làm thiếp!
